Rozwój prenatalny (płodowy) człowieka trwa około 280 dni od ostatniej miesiączki, czyli około 266 dni od poczęcia.
Ważniejsze wydarzenia w rozwoju zarodkowym człowieka począwszy od zapłodnienia:
24 godziny – dwukomórkowe stadium zygoty (komórka powstała z połączenia gamet w procesie rozmnażania płciowego)
3 dni – morula (wczesny zarodek składający się z litej bryłki komórek) dociera do macicy
7 dni – blastocysta (stadium rozwoju zarodkowego) zagnieżdża się w błonie śluzowej macicy
2, 5 tygodnia – formuje się struna grzbietowa i płytka nerwowa; różnicuje się tkanka, z której powstanie serce; w ściankach pęcherzyka żółtkowego oraz w kosmówce tworzą się komórki krwi
3, 5 tygodnia – formuje się cewka nerwowa, widoczne są pęcherze oczne i pęcherzyki uszne, formuje się związek gardzieli i związek wątroby; zaczyna się rozwój tarczycy i układu oddechowego; rurki tworzące serce zlewają się i zaginają-rozpoczyna się akcja serca; powstają naczynia krwionośne
4 tygodnie – przednia część cewki nerwowej poszerza się, formują się trzy pierwotne części mózgu
2 miesiące – różnicują się mięśnie; zarodek jest zdolny do poruszania się, narządy płciowe są rozróżnialne, jako jądra lub jajniki; rozpoczyna się kostnienie szkieletu; różnicuje się kora mózgowa; rozwijają się główne naczynia krwionośne
3 miesiące – płeć płodu można już określić na podstawie obserwacji; struna grzbietowa zanika; rozwijają się gruczoły limfatyczne
4 miesiące – twarz przybiera ludzki wyraz; różnicują się płaty mózgu; oczy, uszy i nos wyglądają już normalnie
Trzeci trymestr – pojawia się lanugo (meszek płodowy pokrywający około piątego miesiąca całą skórę płodu), które później zanika; rozpoczyna się mielinizacja włókien nerwowych; następuje szybki wzrost ciała
266 dni (od poczęcia) – poród.
Wpływ różnych czynników na rozwój płodu:
a) odżywianie – niewystarczająca ilość pewnych białek powoduje wzrost liczby wad rozwojowych, powstaje także mniej komórek mózgowych, co za tym idzie zdolność uczenia może być trwale upośledzona, natomiast brak witamin skutkuje uszkodzeniami w ośrodkowym układzie nerwowym
b) nadmierna ilość witamin – witamina D jest niezbędna, ale jej nadmiar może powodować opóźnienie rozwoju umysłowego; szkodliwy może być również nadmiar witaminy A i K
c) środki farmakologiczne – np. aspiryna hamuje rozwój komórek ludzkiego płodu, zwłaszcza nerek
d) alkohol – kobieta nadużywająca alkohol rodzi dziecko z syndromem alkoholowym – zdeformowane i opóźnione umysłowo i fizycznie, oprócz tego dziecko ma niską wagę urodzeniową
e) kokaina – powoduje przedwczesny poród i związane z tym opóźnienia rozwoju umysłowego, choroby serca
f) heroina – zażywanie powoduje wysoką śmiertelność płodu i duży procent przedwczesnego porodu
g) thalidomid (łagodny środek uspakajający) – doprowadził do znacznych deformacji anatomicznych, np. dzieci miały krótsze kończyny, które często były pozbawione palców
h) palenie papierosów – powoduje niedotlenienie płodu, spowalnia wzrost płodu i niewielkie wady budowy
i) patogeny – np. infekcja zarodka wirusem różyczki zaburza normalną przemianę materii upośledza morfogenezę, skutkiem tego jest ślepota, głuchota, wady serca, niedorozwój umysłowy; wirus HIV może być przeniesiony z matki na dziecko w okresie ciąży, porodu lub po rozwiązaniu na skutek karmienia piersią; u kobiet zarażonych kiłą, choroba przenoszona jest na płód, który obumiera lub rodzi się z tzw. Kiłą wrodzoną i wadami rozwojowymi
j) promieniowanie jonizujące – kobieta poddana np. badaniu rentgenowskiemu urodzi dziecko, u którego wystąpi ryzyko białaczki i wad wrodzonych.
Co należy jeść w ostatnich miesiącach ciąży?
Ostatni okres w ciąży jest szczególnie trudny dla kobiety i trudne jest zorganizowanie odpowiedniego wyżywienia.
Co należy jeść?
1. Jedz kilka drobnych posiłków dziennie i ogranicz smażone i tłuste pokarmy.
2. Jedz dużo produktów zawierających błonnik, takich jak owoce i warzywa. Ograniczy to problemy z zaparciami i wzdęciami, które zwiększają się w tym okresie.
3. Jedz ryby i mięso z kurczaka.
4. Upewnij się, że jesz produkty bogate w witamine C, żelazo i wapń.
5. Unikaj soli.
6. Pij dużo wody.
7. Unikaj napojów zawierających kofeinę.
8. Nie należy spożywać surowych jajek.
9. Nie należy pić soków, które mają w swym składzie dużo cukru.
10. Nie jedz wędzonych i surowych pokarmów, takie jak sushi , wędzony łosoś itp.
11. Nie objadaj się mięsem, szczególnie pochodzącym z fast foodów.
