Choroby układu sercowo-naczyniowego jak mówią raporty statystyczne są jedną z głównych przyczyn śmierci na całym świecie.
Co to jest choroba serca?
Określenie “choroby serca” można stosować w celu opisania dowolnego zaburzenia układu sercowo-naczyniowego, które wiąże się z sercem i naczyniami krwionośnymi gdy serce i / lub naczynia krwionośne są zagrożone, nie mogą normalnie funkcjonować. Inne nazwy chorób serca: choroba układu krążenia, choroba niedokrwienna serca (CHD) i choroba wieńcowa.
Rodzaje chorób serca
Migotanie przedsionków – nieregularne bicie serca charakteryzuje się bardzo szybkim i nieregularnym biciem serca co powoduje pompowanie nieskuteczne krwi w sercu.
Choroba wieńcowa (CAD) – rozpoczyna się od tworzenia złogów tłuszczowych w wyściółce tętnic doprowadzających krew do serca.
Wrodzone wady serca – rodzaj wady lub wad rozwojowych w jednej lub kilku jam serca lub naczyń krwionośnych, które występują przed urodzeniem.
Choroba mięśni serca – rodzaj postępującej choroby serca w której serce jest nienormalnie powiększone, pogrubione i / lub utwardzone (utrata elastyczności).
Zapalenie wsierdzia( najbardziej wewnętrzna warstwa ściany serca, błona łącznotkankowa wyścielająca wewnętrzne powierzchnie jam serca -przedsionków i komór. Wnikają do niej zakończenia nerwowe oraz naczynia włosowate)- zapalenie warstwy wewnętrznej serca.Choroba rozwijająca się wskutek zakażenia wsierdzia. Najczęściej rozwija się w obrębie zastawek, ale dotyczy także jam serca, dużych naczyń krwionośnych oraz ciał obcych (np. elektrody stymulatora, implantowany kardiowerter-defibrylator, sztuczne zastawki, cewniki donaczyniowe) mających kontakt z krwią i wsierdziem.
Choroby zastawek serca – ten typ choroby serca występuje, gdy zawory serca, które kontrolują przepływ krwi nie działają tak, jak powinny; zamiast przepływać swobodnie w odpowiednich kierunkach ,następuje wyciek.
Nieregularny rytm serca – arytmia
Zespół Marfana – wrodzona choroba, która wpływa na tkankę łączną
Miocarditis – zapalenie mięśnia sercowego
Zapalenie osierdzia – zapalenie każdej z warstw osierdzia, cienką włóknistą błonę otaczającej serce.
Wyciek osierdziowy – określa obecność nieprawidłowej ilości i / lub postaci płynu, który rozwinął się w przestrzeni osierdziowej
Nagła śmierć sercowa (SCD) – nagła, niespodziewana śmierć, która jest spowodowana przez utratę funkcji serca, nagłe zatrzymanie krążenia
Istnieją pewne czynniki, które mogą przyczynić się do chorób serca. Są to tak zwane “czynniki ryzyka”
Czynnik ryzyka nie może być bezpośrednią przyczyną danej choroby, ale wydaje się być związany z jej rozwojem. Do czynników ryzyka chorób serca należą:
-wiek
-alkohol
-pigułki antykoncepcyjne
-cukrzyca
-płeć
-dziedziczność
-wysoki poziom cholesterolu we krwi
-wysokie ciśnienie krwi (nadciśnienie)
-otyłość i nadwaga
-brak aktywności fizycznej
-hormony płciowe
-palenie
-stres
Większość z nas zdaje sobie sprawę z komplikacji i zagrożeń chorobami układu krążenia i zna co najmniej kilka jej odmian.
Czy wiesz, jak rozpoznać objawy choroby serca? Podczas gdy niektóre z symptomów choroby serca są dobrze znane, istnieją inne objawy , które nie są tak oczywiste:
Objawy spowodowane przez nieprawidłowości naczyń krwionośnych:
-ból w klatce piersiowej (dławica piersiowa)
-chłód nóg lub rąk
-ból
-drętwienie nóg lub rąk
-duszność
-słabość nóg lub rąk
Objawy spowodowane kardiomiopatią
-wzdęcie brzucha z płynem
-duszność podczas wysiłku a nawet w spoczynku
-zawroty głowy
-półomdlewanie
-zmęczenie
-nieregularne bicie serca
-oszołomienie
-obrzęk stawów skokowych
-opuchnięte nogi
Objawy zaburzeń rytmu serca wywołane przez:
-przyspieszone bicie serca
-wolne bicie serca
-ból w klatce piersiowej
-zawroty głowy
-omdlenia
-oszołomienie
-duszność
Objawy spowodowane wadami serca:
-jasnoszary, popielaty lub niebieski kolor skóry
-duszność podczas jedzenia
-obrzęk okolic oczu
-obrzęk brzucha
-obrzęki nóg
Objawy wywołane przez infekcje serca:
-zmiany w rytmie serca
-suchy lub uporczywy kaszel
-zmęczenie
-gorączka
-duszność
-wysypki skórne
-obrzęk brzucha
-obrzęki nóg
-nietypowe plamy na skórze
-osłabienie
Objawy wywołane przez chorobę zastawki serca
-ból w klatce piersiowej
-półomdlenie
-zmęczenie
-szmery serca
-nieregularne bicie serca
-duszność
-obrzęk stóp lub kostek
Kiedy szukać pomocy?
Choroba serca jest łatwiejsza do leczenia, gdy jest wcześnie wykryta. Porozmawiaj z lekarzem na temat wszelkich problemów, które masz z sercem. Jeśli nie masz większych problemów z sercem a niepokoi cię rozwój tej choroby, porozmawiaj z lekarzem o krokach jakie można podjąć aby jej przeciwdziałać wraz z potencjalnymi zmianami stylu życia, aby zmniejszyć ryzyko zachorowania. Jest to szczególnie ważne, jeśli na serce chorował ktoś bliski w rodzinie.
Jeśli uważasz, że chorujesz na serce na podstawie ww. objawów skonsultuj to z lekarzem, gdy:
-odczuwasz dyskomfort w klatce piersiowej, któremu towarzyszy zamroczenie, omdlenia, nudności lub duszność
-czujesz ból , który rozprzestrzenia się na ramionach, szyi
-czujesz się nieswojo z ciśnieniem, ściskanie w klatce piersiowej, który trwa przez kilka minut odchodzi i powraca
Często rutynowe badania kontrolne stanu zdrowia lub wizyta u lekarza z innego powodu niż diagnoza sercowa może okazać się odkryć, że z naszym sercem jest coś nie tak, gdy okazuje się, że choroba jest już wstanie zaawansowanym.
Lekarze, którzy specjalizują się w problemach z sercem a którzy mogą pomóc w diagnostyce, leczeniu lub w czasie opieki pacjentowi :
-Kardiochirurdzy
-Kardiolodzy
-Lekarze chorób układu krążenia
-Lekarze rodzinni
-Lekarze chorób wewnętrznych
Historia choroby
Lekarz zaczyna identyfikować objawy za pomocą wywiadu z pacjentem, aby uzyskać historię medyczną. Informacje dotyczące przedstawienia stanu zdrowia w przeszłości, jak również możliwych czynników ryzyka chorób serca, przedstawienia również przyjmowanych leków, objawów lub sygnałów ostrzegawczych jakie miał pacjent przed zawałem serca lub udarem mózgu, historii rodzinnej jeśli były takie przypadki.
Wykonuje się badanie fizykalne. Początkowe badanie fizykalne mogą obejmować:
-ocenę oddychania
-sprawdzanie obrzęku, zwłaszcza nóg
-obsłuchanie brzucha
-wsłuchanie w bicie serca
-patrzenie w oczy
-obserwacje jak wyglądasz i reagujesz na bodżce
– ciśnienie krwi
-puls
Liczne badania prowadzone są zazwyczaj, aby zdiagnozować ewentualne problemy z sercem. Wybór, które i jaka liczba prób, aby je wykonać, zależy od wielu czynników. Należą do nich:
-obecne objawy
-historia choroby serca
-poszczególne czynniki ryzyka
-interpretacja lekarza dotycząca tych czynników
Jeśli lekarz podejrzewa, że masz objawy choroby wieńcowej serca lub chorobę niedokrwienną serca lub ocenia wystąpienia ryzyka ewentualnego rozwoju takich chorób- będzie organizował szereg testów potwierdzających.
Do testów diagnozujących choroby serca należą:
-Angiografia badanie diagnostyczne służące zobrazowaniu naczyń krwionośnych. Polega na podaniu do naczynia radiologicznego środka kontrastującego, a następnie obserwacji tego naczynia w czasie fluoroskopii (prześwietlenia) i uwidocznieniu na zdjęciu rentgenowskim. Stopień zaczernienia naczynia na zdjęciu pozwala ocenić jego przebieg, a także światło (przekrój wnętrza naczynia).
-Badania krwi – w zależności od tego co diagnozuje i podejrzewa lekarz, przeprowadza się testy :
-stężenia wapnia we krwi
-poziomu cholesterolu we krwi
-czynników krzepnięcia krwi i komponenty
-przepływu krwi przez naczynia
-poziomu cukru we krwi (glukozy)
-cewnikowania serca
-RTG klatki piersiowej
-USG Dopplera
-echo serca elektrokardiogram EKG
-badania elektrofizjologiczne
-stress test
-ABP-Holter ciśnienie krwi
-Tal adenozyny skanowanie Cardiolite – badanie to wykorzystuje znacznik promieniotwórczy, aby zobaczyć, jak wiele krwi dociera w różne części serca i są wykonywane w celu określenia wielkości i lokalizacji mięśni rannych po ataku serca, aby pomóc lekarzowi dowiedzieć się więcej o komórkach serca i ich ukrwieniu.
-Test tabela pochylenia – test szczególnie przydatny, jeśli zostały bez żadnego wyjaśnienia omdlenia , jak postawa ciała wpływa na ciśnienie krwi. Celem jest, aby dowiedzieć się, czy różne leki lub różne pozycje ciała zainicjuje arytmia (nieprawidłowe bicie serca) lub jej objawy.
-Monitorowania EKG metodą Holtera – polega na ciągłym monitorowaniu rytmu i częstości pracy serca oraz zmian niedokrwiennych w zapisie EKG przez ok. 24 godziny. Pozwala to ocenić pracę serca nie tylko w spoczynku ale i w trakcie wykonywania codziennych czynności. Umożliwia ocenę nierównego, zbyt szybkiego lub wolnego bicia serca, pojawiającego się o różnych porach dnia i nocy a także bezbłędnie wykrywa bezbólowe niedokrwienie mięśnia sercowego. Często badanie umożliwia powiązanie objawów odczuwanych przez pacjenta; takich jak zawroty głowy, uczucie kołatania serca, duszność, ból w klatce piersiowej; ze zmianami w EKG. Badanie umożliwia również ocenę pracy rozrusznika serca. Wskazaniem do badania jest też poszukiwanie kardiologicznych przyczyn omdleń lub zasłabnięć. Elektrody są umiejscowione na klatce piersiowej a kable od nich są podłączone do małego, przenośnego urządzenia na baterie, które rejestruje zapis EKG. Urządzenie zapisujące jest utrzymywane przez pas zapięty wokół bioder. Rejestratora nie zdejmuje się w czasie snu. W trakcie badania pacjent powinien wykonywać zwykłe codzienne czynności. Po zakończeniu badania lekarz analizuje zapis badania i notatki pacjenta. Podczas badania pacjent nie powinien ograniczać codziennej aktywności fizycznej. Czynność serca powinna być rejestrowana podczas normalnego dnia (praca, codzienne czynności domowe, aktywny wypoczynek, sen).Badaniem metodą Holtera można wykryć napadowe, krótkotrwałe zaburzenia rytmu serca, które mogą być niewykrywalne w pojedynczym badaniu EKG. Ponadto badanie to pozwala lekarzowi znaleźć związek z objawami odczuwanymi przez chorego i jego pracą serca. Wskazane u każdego chorego z niewydolnością krążenia, zaburzeniami rytmu serca, po zawale serca. Badanie metodą Holtera jest badaniem nieinwazyjnym czyli nienaruszającym tkanek ciała. Jest badaniem bezbolesnym i nie niesie ze sobą żadnego ryzyka. W dniu badania pacjenci przyjmujący leki na stałe powinni przyjąć codzienną dawkę – chyba, że lekarz kierujący zdecyduje inaczej. Zaleca się wzięcie prysznica lub kąpieli przed badaniem, bo nie będzie można tego zrobić w jego trakcie (rejestratory nie są wodoodporne). Przed umieszczeniem elektrod skóra jest odtłuszczana spirytusem lub benzyną. U mężczyzn w miejscu przyłożenia elektrod skóra musi być wygolona. W razie odklejenia elektrod należy je umieścić w tym samym miejscu i przykleić plastrem. W przypadku odłączenia się przewodu od elektrody przyklejonej do skóry należy go ponownie podłączyć (zwykle połączenie na zatrzask). Po 24 godzinach aparat jest zdejmowany w przychodni a zapisane dane oceniane przez lekarza.
-Transesophogeal echokardiograficznego (TEE) – jest to specjalny rodzaj echokardiogramu który wykorzystuje fale dźwiękowe o wysokiej częstotliwości (USG) badanie struktur serca. TEE przeprowadza się, aby zobaczyć serce bliżej, aby zobaczyć, czy to może być wytwarzania zakrzepów.
-Echokardiografia przezklatkowa (TTE – transthoracic echocardiography-to badanie wykonywane poprzez ścianę klatki piersiowej, umożliwiające obrazowanie serca w badaniu:jednowymiarowym (M-mode) – umożliwiające ocenę wymiarów serca;dwuwymiarowym (2D) – umożliwiającym pomiary powierzchni i objętości oraz obliczenie frakcji wyrzutowej;trójwymiarowym (3D) – umożliwia ocenę struktur serca w perspektywie (obraz przestrzenny), co umożliwia dokładną ocenę serca w przypadku wad serca przed zabiegami kardiochirurgicznymi;
badanie dopplerowskie – oparte na wykorzystaniu zjawiska Dopplera, umożliwiające pomiar prędkości ruchu elementów odbijających emitowaną wiązkę ultradźwięków, np. przepływu krwi w tętnicach.
Gdy diagnoza choroby serca jest określona, można rozpocząć odpowiednie leczenie. Leczenie chorób serca skupia się na usunięciu lub kontrolowaniu przebiegu choroby w celu umożliwienia dalszego funkcjonowania w codziennym życiu na optymalnym poziomie.
Leczenie chorób serca
Chociaż nie ma jednego lekarstwa to najczęstsze przyczyny chorób serca lub jego niewydolności, ograniczają się do leczenia, które obejmuje zmiany w stylu życia, leków i specjalnych procedur chirurgicznych. Lekarz często przepisuje kombinację dwóch a czasami trzech opcji leczniczych, aby pomóc pacjentom zapobiec w przyszłości w zmianom niewydolności serca . Zabiegi te mają na celu:
-kontrolwać lub zmniejszyć czynniki ryzyka chorób serca
-obniżyć ryzyko zakrzepów krwi, które mogą powodować zawał serca
-złagodzenie objawów choroby serca
-rozszerzać zatkane tętnice
Styl życia
Nigdy nie jest ani za wcześnie ani za póżno, aby rozpocząć chronić zdrowie naszego serca. Większość czynników ryzyka może być kontrolowana, podczas gdy inne nie. Poprzez zminimalizowanie lub wyeliminowanie czynników ryzyka.Większość lekarzy zaleca modyfikację lub zmianę dotychczasowego stylu życia. Te zmiany mogą doprowadzić do powrotu prawidłowej masy ciała, obniżenia ciśnienia krwi, obniżenia stężenia cholesterolu itd.
Ogólnie, zmiany w stylu życia powinny objawiać się przez:
-spadek spożycia alkoholu
-redukcje spożycie kofeiny
-modyfikacje diety
-wzrost ćwiczeń fizycznych
-zaprzestanie palenia papierosów
-redukcje spożycia soli
Leki-Istnieje wiele leków, które mogą być przepisane w leczeniu różnych przyczyn chorób serca.
Chirurgia – operacja jest zalecana w przypadkach, gdy nie ma możliwości nieinwazyjnego wyleczenia choroby na przykład zatorem lub zablokowaniem zatkanej tętnicy.
Niektóre z bardziej popularnych zabiegów chirurgicznych chorób serca i niewydolności serca obejmują:
Angioplastyka – zabieg przezskórny polegający na poszerzeniu naczyń krwionośnych, które zostały zwężone lub zamknięte w wyniku choroby (najczęściej miażdżycy). Wykonuje się angioplastykę tętnic wieńcowych, szyjnych, kończyn, narządów wewnętrznych, czasami również naczyń żylnych.Zabieg polega na wprowadzeniu do zwężonego naczynia cewnika z niewielkim balonikiem (średnice balonu – od 1,5-4,5 mm – w tętnicach wieńcowych i do 6–8 mm w tętnicach obwodowych). Napełnienie go (ciśnienie od 10 do 24 atmosfer) w odpowiednim miejscu pozwala poszerzyć zwężoną tętnicę. Podczas zabiegu często zakłada się także stenty do poszerzonego naczynia.Zabieg pierwotnej angioplastyki wykonywany w świeżym zawale serca pozwala znacząco ograniczyć śmiertelność okołozawałową. Zabieg angioplastyki wykonywany w stabilnej chorobie wieńcowej może poprawić jakość życia pacjentów. Od niedawna stosowana jest angioplastyka z użyciem lasera. Polega on na udrożnieniu naczyń krwionośnych za pomocą lasera.Angioplastyka jest też metodą leczenia w ostrym niedokrwiennym udarze mózgu.
Pomostowanie aortalno-wieńcowe (ang. Coronary Artery Bypass Graft, CABG) – operacja kardiochirurgiczna wszczepienia pomostów naczyniowych (tzw. by-passów) omijających miejsce zwężenia w tętnicy wieńcowej stosowana w niektórych przypadkach zawału serca i zaawansowanej choroby wieńcowej.Wytworzenie sztucznych połączeń (bezpośrednich lub pośrednich) między tętnicą główną (aortą), a tętnicami wieńcowymi omijających miejsca zwężenia zapewnia poprawę ukrwienia niedokrwionego obszaru mięśnia sercowego.
Defibrylatory implant – pacjenci z ciężkimi nieregularnymi uderzeniami serca ( arytmia) mogą mieć wszczepione urządzenie zwane defibrylatoremi. Defibrylatory dostarczają impulsy elektryczne, które przeciwdziałają zaburzeniom rytmu serca.
Przeszczep serca – to metoda leczenia schyłkowej niewydolności serca, polegająca na przeszczepieniu serca pozyskanego od martwego dawcy. Wykonywana jest jedynie w specjalistycznych ośrodkach. Znalezienie odpowiedniego dawcy, niestety, może trwać miesiące, a nawet lata, ale przeszczepy serca mają bardzo wysoki wskaźnik sukcesu
Stymulatory serca – stymulator służy chirurgicznie do regulowania rytmu serca, wysyłając impulsy elektryczne niezbędne do jego bicia.
Wymiana zastawki – jeśli uszkodzona lub chora zastawka powoduje ,że serce działa nieprawidłowo, chirurdzy mogą zastąpić ją zaworem mechanicznym. Zastawka ta jest zbudowana z tkanek ludzkich.
