Nie tylko medycznie o warzywach i owocach dbających o twoje zdrowie

Ostatnia aktualizacja 28 lipca 2022

Warzywa i owoce zajmują bardzo wysokie miejsce w naszym codziennym odżywianiu, dlatego ich pochodzenie powinno być wiadome i bezpieczne. Owoce i warzywa jak wszyscy wiemy, są żródłem składników odżywczych, dzięki którym uodparniamy się bardziej na choroby cywilizacyjne, chronią one przed nowotworami i wzmacniają odporność. Ze względu na ogromne korzyści wynikające ze spożywania warzyw i owoców należy zjeść ich przynajmniej 600-700g dziennie. Powinny być dodawane do każdego posiłku, inaczej trudno będzie spożyć taką ilość jednorazowo. Świeże warzywa i owoce są źródłem wielu witamin, które trudno dostarczyć organizmowi w inny sposób. Związki chemiczne zawarte w warzywach i owocach biorą udział w regulowaniu prawidłowego przebiegu wielu procesów życiowych człowieka. Niektóre z nich włączają się bezpośrednio w proces metaboliczny, inne spełniają funkcje detoksykacyjne, regulujące, bakteriostatyczne. Warzywa i owoce wywierają znaczące dla życia i organizmu działanie biologiczne. Z uwagi na walory zapachowe i smakowe, a także barwę oraz konsystencje urozmaicają atrakcyjność pożywienia. Czynią je bardziej smaczne oraz strawne. Duże ilości błonnika wpływają na poprawę pracy układu pokarmowego, przyczyniając się tym samemu do zahamowania wtórnej resorpcji kwasów cholowych, absorbcji cholesterolu . Na wartość warzyw i owoców wpływ mają przede wszystkim:

składniki mineralne , witaminy , cukry proste (fruktoza i glukoza)
wielocukry, barwniki (karotenoidy, chlorofil, betacyjaniny)
związki pektynowe, kwasy organiczne ,substancje aromatyczne-smakowe

Owoce i warzywa stanowią bardzo ważne źródło mikroelementów mających wpływ na przebieg procesów biologicznych zachodzących w organizmie człowieka. Stąd też, zarówno warzyw jak i owoców nie powinno się oceniać z punktu widzenia wartości kalorycznej czy zawartości białka i tłuszczu tylko jako nośnik substancji regulujących i ich aktywności biologicznej (składniki mineralne, owoce, enzymy). Warzywa i owoce mają również decydujący wpływ na kształtowanie się równowagi kwasowo-zasadowej w organizmie.
W skład warzyw i owoców wchodzą niewielkie ilości białka, oraz niemal śladowe ilości tłuszczu, natomiast charakteryzuje się wysoką zawartością wody sięgająca do 92%, co jest przyczyną niskiej kaloryczności. Chronią ludzki organizm przed rozwojem wielu chorób np. chorób układu krążenia, ale co więcej wspomagają proces odchudzania. Dlatego świetnie sprawdzają się w żywieniu dietetycznym. Wartość energetyczna 100g warzyw to średnio 10-40 kcal. Warzywa zawierają dużo wody i mało węglowodanów, przez co nie podnoszą gwałtownie poziomu cukru we krwi i nie powodują nagłych napadów głodu. Kolejną ich zaletą jest to bogactwo zawartych w nich witamin i składników mineralnych, które pozwalają uniknąć niedoborów pokarmowych. Najwięcej wody występuje w owocach cytrusowych, melonach, ogórkach i pomidorach. Do głównych składników energetycznych owoców i warzyw zalicza się węglowodany tj. cukry i określone ilości skrobi (banany, groch zielony, bób, buraki czerwone). Owoce i warzywa w swoim składzie zawierają również błonnik (celulozę) . Do składników mineralnych występujących w owocach i warzywach zalicza się:potas,wapń, magnez,fosfor, chlor,żelazoZ mikroelementów należy wymienić w pierwszym rzędzie:miedź,cynk,kobalt, fluor,mangan,jod,nikiel,bromi inne.Z witamin zawartych w owocach i warzywach należy wymienić na pierwszym miejscu witaminę C oraz witaminę P (rutynę) oraz witaminę A. Niektóre warzywa zawierają w większych ilościach także witaminy grupy B (B1, B2, B6, PP) oraz witaminę K.Z warzyw do najbogatszych źródeł witaminy C należy:brukselka,kapusta włoska,brokuły,kalafiory,zielona pietruszka,koper,kapusta biała,czerwona, brukiew,chrzan,pomidory,rzodkiewki,kalarepa.Rutyna (witamina P) znajduje się w największych ilościach w zielonych liściach warzywa równocześnie z witaminą C. Do najlepszych źródeł witaminy P nalezą:czarne porzeczki,owoce róży,cytryna(skórka),pomarańcze,jabłka jeżyny,śliwki,szpinak,sałata zielona,pomidory,kapusta.W warzywach korzeniowych takich jak: marchew, brukiew, ziemniaki, witamina P występuje w mniejszych ilościach niż w warzywach liściastych.Do warzyw bogatych w witaminy grupy B należy:nać pietruszki,korzeń pietruszki,brokuły,brukiew,brukselka,dynia,fasola szparagowa, groch zielony,jarmuż, kalafiory, szczypior,szparagi oraz ziemniaki.Wyżej wymienione warzywa są doskonałym źródłem witaminy PP. Bardzo dobrym źródłem witaminy K jest:szpinak, kalafior,kapusta, świeży groch. W sałacie i zielonym groszku znajduje się też stosunkowo dużo witaminy E.