Męczy nas i męczy – jeszcze gorzej niż reklamy w TV

Ostatnia aktualizacja 5 grudnia 2021

Każdego z nas na pewnym etapie życia dotknie kaszel. Zdrowe osoby kaszlą w celu ochrony dróg oddechowych w przypadku zakrztuszenia się i oczyszczenia dróg oddechowych z substancji drażniących płuca takich jak dym. Kaszel może być równie ż objawem niektórych chorób, takich jak przewlekła obturacyjna choroba płuc (POChP) lub grypa.

Jednak niektóre osoby doświadczają kaszlu, który może trwać miesiącami lub latami. Eksperci są zdania, że jedna na dziesięć osób może cierpieć na taki rodzaj kaszlu.

W niniejszym zestawieniu znajdują się informacje na temat objawów przewlekłego kaszlu, jego przyczyn, czynników wywołujących oraz niektórych sposobów radzenia sobie z tym objawem.

Przewlekły kaszel określa się jako trwający dłużej niż osiem tygodni i występujący bez następujących objawów: wykrztuszanie krwi, świszczący oddech bez możliwości zapanowania nad nim, znaczna zadyszka, utrata masy, osłabienie, apatia i ból.

Kto jest narażony na przewlekły kaszel?

Choroba występuje zwykle w późniejszym wieku, najczęściej około 50 roku życia. Kobiety są dwukrotnie bardziej narażone na występowanie przewlekłego kaszlu w porównaniu do mężczyzn. Jakie są główne przyczyny i czynniki wywołujące przewlekły kaszel? Przewlekły kaszel może występować jako objaw innej choroby, w tym astmy, zapalenia błony śluzowej nosa (zablokowany, swędzący lub cieknący nos), POChP lub śródmiąższowej choroby płuc. Mimo że może to wyjaśniać przyczynę przewlekłego kaszlu, lekarze na całym świecie sugerują, że nawet w przypadku, gdy kaszel występuje w połączeniu z inną chorobą, należy go leczyć oddzielnie.

Do głównych przyczyn należą:

• choroba refluksowa żołądka i przełyku, występująca w przypadku gdy treść żołądkowa cofa się przez przełyk do gardła

• uszkodzenie nerwu

• zapalenie dróg oddechowych

• choroby górnych dróg oddechowych, takie jak zapalenie zatok obocznych nosa

U osób z przewlekłym kaszlem występują określone czynniki, które mogą wywołać atak kaszlu.
Poniżej znajduje się lista typowych czynników:
• substancje drażniące, takie jak dym tytoniowy, produkty perfumowane oraz zanieczyszczenia powietrza
• wysiłek fizyczny
• gorące lub zimne powietrze lub zmiana  temperatury otoczenia np. opuszczanie domu w zimny dzień
• mówienie lub śpiewanie
• leżenie
• poranne wstawanie
• jedzenie

Jakie są objawy przewlekłego kaszlu?
Głównym objawem przewlekłego kaszlu jest sam kaszel, ale może on wpływać na ludzi w bardzo różny sposób, w tym na długość i częstotliwość każdego ataku.
Pozostałe objawy obejmują:
• Stałe uczucie łaskotania w klatce piersiowej i gardle
• Uczucie podrażnienia lub swędzenia w klatce piersiowej i gardle
• Chrypka lub inne problemy związane z głosem
• Uczucie zablokowanego gardła
• Dziwny posmak w jamie ustnej
• Omdlenie kaszlowe
• Nietrzymanie moczu i stolca (problemy z kontrolowaniem pęcherza i jelit)
Przewlekły kaszel może mieć duży wpływ na jakość życia. Może się okazać, że czynniki, które mogą wywołać atak kaszlu, w tym jedzenie i mówienie, doprowadzą do ograniczenia udziału w życiu społecznym i poczucia izolacji.
Osoby z przewlekłym kaszlem często martwią się o wpływ ich choroby na współmałżonków, pozostałych członków rodziny i przyjaciół. Sądzą, że ich kaszel będzie stanowił przeszkodę w codziennych spotkaniach towarzyskich, takich jak wyjście do kina czy do restauracji.

W jaki sposób diagnozuje się przewlekły kaszel?

Pomimo tego, że jest to bardzo powszechna choroba, wiele osób z jej objawami może mieć trudności z diagnozą u swojego lekarza z powodu braku zrozumienia lub świadomości choroby. Aby zdiagnozować lekarz musi zwykle zadać pacjentowi pytania na temat kaszlu, takie jak:

• Kiedy kaszel występuje rano po raz pierwszy?
• Czy występują u Pana/Pani inne objawy?
  Kwestionariusz dotyczący wpływu choroby refluksowej przełyku na drogi oddechowe jest szeroko stosowanym narzędziem do diagnozowania przewlekłego kaszlu. Znajdują się w nim pytania dotyczące częstotliwości występowania problemów takich jak szorstkość głosu lub innych problemów z głosem, kaszlenia podczas jedzenia oraz ataków kaszlu wywoływanych mówieniem.

W jaki sposób leczy się przewlekły kaszel?

Dostępnych jest szereg metod leczenia przewlekłego kaszlu. Różne sposoby leczenia są skuteczne w przypadku różnych osób. Należy zatem korzystać z kilku opcji, tak aby znaleźć najlepsze dla siebie rozwiązanie.
Główna grupa leków obejmuje:
• Środki pobudzające motorykę: są to leki powodujące ruch w przełyku i powodujące zamknięcie ujścia pomiędzy przełykiem a żołądkiem
• Leki ograniczające kaszel, takie jak leki antyhistaminowe lub morfi na w niewielkich dawkach
W zależności od rodzaju kaszlu, lekarz prowadzący może zalecić wypróbowanie jednego z tych leków.
Należy przeprowadzić więcej badań na temat skuteczności dostępnych terapii, jak również niezbędne są dalsze badania pod kątem opracowania skutecznych metod leczenia przewlekłego kaszlu.
Obecnie trwają testy kliniczne nad kilkoma nowymi lekami, których działanie polega na stymulowaniu wybranych nerwów powodujących uczucie podrażnienia. Wstępne wyniki tych testów są obiecujące, jednak zanim leki te zostaną udostępnione należy przeprowadzić dalsze
badania.

Czy można radzić sobie z objawami w inny sposób?
Pacjenci szukają różnych, skutecznych dla siebie sposobów na radzenie sobie z kaszlem, ponieważ przebiega on różnie, u różnych osób.
W przypadku nadwagi utrata nawet niewielkiej ilości nadmiernej masy ciała może pomóc w zmniejszeniu intensywności objawów kaszlu.
Badania wykazały również skuteczność specjalistycznej terapii logopedycznej w radzeniu sobie z kaszlem.
Leczenie kaszlu  należy prowadzić tylko i wyłącz­nie po ustaleniu rozpoznania lub wysunięciu podejrzenia danej jednostki chorobowej. W przypadku swoistego kaszlu po zakończeniu diagnostyki należy włączyć leczenie przyczynowe, adekwatne do diagnozy ustalonego rozpozna­nia W przypadku izolowanego kaszlu nieswoistego można przyjąć postawę wyczekującą, ponieważ ma on tendencję do samoistnego ustępowania, należy natomiast skontrolo­wać go po 2-3 tygodniach. W przypadku nasilania się dolegliwości, stwierdzenia nowych objawów w wywiadzie bądź odchyleń w badaniu przedmiotowym, wskazane jest wyko­nanie badań dodatkowych (morfologia krwi z rozmazem, ba­dania serologiczne w kierunku zakażeń RSV, Mycoplasrna pneumoniae, Chlamydia pneumoniae, Bordetella pertusis, punktowe testy skórne, IgE całkowite i swoiste, konsultacja laryngologiczna i ew. TK zatok, ocena nosogardta, pH-metna lub pomiar impedancji przełykowej, konsultacja psychologicz­na).

W przypadku utrzymywania się kaszlu i braku rozpo­znania można podjąć próby terapeutyczne:

I terapia glikokortykosteroidami wziewnymi – przez 4-6 tygodni – za astmą przemawia ustąpienie kaszlu po zastosowaniu leczenia, nawrót po jego odstawieniu oraz ponowne ustąpienie po ponownym włączeniu leku, antybiotykoterapia po uprzednim pobraniu plwociny na posiew-w przypadku podejrzenia przewlekąjące go się zapalenia oskrzeli.

Tę jednostkę chorobową charakteryzuje produktywny kaszel bez nieprawidłowości w badaniu przedmiotowym, a charakter kaszlu nieswoistego jest z definicji nieproduk­tywny W praktyce są duże trudności w określeniu charakteru kaszlu, a niewielka ilość wydzieli­ny w oskrzelach może powodować nieproduktywny kaszel.

Nie zaleca się stosowania w kaszlu przewlekłym leków przeciwkaszlowych dostępnych bez recepty. Brakuje również dowodów na skuteczność stosowania w izolowanym kaszlu nieswoistym leków przeciwhistami­nowych, antagonistów receptora antyleukotrienowego, wziewnych 13₂-mirnetyków czy inhibitorów pompy protono­wej.