Kobiety w ciąży a praca .
Masz dobrą posadę pracy, ale okazuje się, że za 9 miesięcy zostaniesz mamą. Co wtedy? Jakie masz prawa? Co trzeba zrobić? Otóż Kodeks Pracy chroni kobiety w ciąży i precyzyjnie tworzy rozmaite kwestie przysługujących im świadczeń, zwolnień, warunków zatrudnienia oraz obowiązków pracodawcy. W kwestii praw i przywilejów kobiety ciężarnej ogromną rolę odgrywa typ umowy oraz czas jej zawarcia. Jak mówi art. 177 Kodeksu Pracy, pracodawca NIE może wypowiedzieć ani rozwiązać umowy o pracę z kobietą w ciąży.
Jednak są wyjątki, to prawo nie obowiązuje kiedy:
a) kobieta w ciąży pracuje na okres próbny mniej niż jeden miesiąc,
b) kobieta ciężarna pracuje na zastępstwo.
Okres ochronny rozpoczyna się od trzeciego miesiąca ciąży, kiedy kobieta pracuje na umowę o pracę. Jak zakończenie umowy o pracę wypada po upływie tych trzech miesięcy, wtedy umowa automatycznie zostaje przedłużona do do chwili porodu. Kodeks pracy również uwzględnia pewne sytuacje, w których kobieta może mieć wypowiedzianą umowę o pracę. Taka sytuacja zachodzi, gdy przedsiębiorstwo zatrudniające ciężarną kobietę ogłasza upadłość albo została zlikwidowana. Poza tym kobieta w ciąży może być dyscyplinarnie zwolniona, kiedy dopuści się dużego naruszenia obowiązków w pracy, przestępstwa czy też utraci uprawnienia do wykonywania danego zawodu. Wypowiedzenie z pracy staje się unieważnione, gdy kobieta nie miała świadomości, że jest w ciąży lub kiedy zaszła w ciążę w czasie pobytu na okresie wypowiedzenia. Po przedstawieniu pracodawcy zaświadczeń o ciąży musi on udzielać pracownicy zwolnień z pracy na rzecz wykonywania wskazanych jej badań lekarskich – za której jest płacone wynagrodzenie, oczywiście pełne.
Kiedy warto powiedzieć szefowi o ciąży? To normalne, że ciąża dla kobiety to upragniony dar. Kiedy mamy pewność, że zostanie się matką poprzez badania lekarskie, wtedy warto zastanowić się jak powiedzieć o wszystkim pracodawcy, tym bardziej, że w pierwszym trymestrze kobieta powinna dbać o siebie mocnej, ponieważ w tym czasie jest bardziej obarczona ciężkim okresem i istnieje większe ryzyko poronień. Dlatego warto dużo wcześniej powiedzieć pracodawcy o zaistniałej sytuacji. Ale jak to zrobić? Z pewnością szef o tym powinien bezpośrednio dowiedzieć się od pracownicy, a nie z plotek. Taka rozmowa powinna trwać trochę, więc tutaj ma znaczenie to, aby przełożony znalazł chwilę na rozmowę. Trzeba pamiętać, że w czasie rozmowy szefa trzeba poinformować o czasie trwania ciąży, o terminie planowanego porodu, rozmaitych badaniach, które mogą pojawić się, a także o tym czy samopoczucie na tyle będzie w porządku, aby kobieta mogła pracować prawie do rozwiązania, czy też wolałaby pracować w domu czy też zrezygnować z pracy już i przejść na L4. Normalną rzeczą jest to, że szef będzie musiał na ten okres zatrudnić kogoś na zastępstwo. Więc warto zastanowić się na tym czy kobieta ma możliwość zaproponowania na jej stanowisko innej osoby. Z pewnością pracodawcy ułatwiłoby to zadanie poszukiwania nowego pracownika. Trzeba pamiętać, że kobieta w ciąży ma prawo powiadomić pracodawcę o byciu brzemienną, ale to nie jest jej obowiązkiem. Wiadome jest to, że aby pracownica w ciąży posiadała rozmaite przywileje istotą jest, aby pracodawca został o tym poinformowany. Aczkolwiek jeśli pracownica nie powiadomi pracodawcy o ciąży już po wypowiedzeniu umowy o pracę, to w takiej sytuacji nie powoduje to utraty roszczeń do powrotu do pracy.
Okres ciąży to bardzo wyjątkowy stan dla kobiety. W takim momencie powinna ona dbać o siebie bardziej oraz uważać na to co robi. Wszelkie za duże wysiłki są zabronione itp. Istnieją również prace zakazane dla kobiet w ciąży. Zostały one określone w Rozporządzeniu Rady Ministrów z 10 września 1996 roku z dalszymi zmianami. Tak więc kobiety w ciąży NIE MOGĄ:
- pracować w trudnych warunkach,
- dźwigać oraz przenosić ciężkich przedmiotów, przy pracy stałej przedmioty, które nosi kobieta w ciąży nie mogą osiągać więcej niż 3 kg, a przy dorywczej nie więcej niż 5 kg,
- dźwigania ciężkich przedmiotów pod górę, przy pracy stałej nie więcej niż 2 kg, a przy dorywczej nie więcej niż 3 kg,
- stać więcej niż 3 godziny w pozycji wymuszonej oraz stojącej,
- pracować w miejscu gdzie są częste zmiany temperatur o około 15 stopni Celsjusza lub silne drgania,
- pracować przed komputerem dłużej niż 4 godziny na dobę,
- pracować na wysokościach,
- przy hałasie przekraczającym 65 decybeli,
- w kontakcie z niebezpiecznymi substancjami.
Pracodawca również wewnętrznie może stworzyć listę zakazanych rzeczy dla pracownicy w ciąży. Kiedy kobieta dostaje do wykonania pracę, która znajduje się na liście obowiązków zagrożonych dla jej oraz dziecka zdrowia, nie jest zmuszona do wykonania tego i może odmówić. W sytuacji kiedy pracodawca przymusza kobietę ciężarną do wykonywania prac zakazanych, może zostać ukarany grzywną.
W okresie ciąży również zmienia się czas pracy kobiet. Kodeks pracy przykłada ku temu wielką wagę. Pewne ograniczenia odnoszą się do każdej kobiety z uwagi na odporność organizmu, zaś niektóre wyłącznie do kobiet ciężarnych. W takiej sytuacji występuje kilka istotnych kwestii:
- ustalenie maksymalnych godzin pracy, kobieta w ciąży nie może pracować więcej niż osiem godzin i tutaj nie ma znaczenia rozkład czasu pracy, ciężarna nie traci na tym, co oznacza, że jej wypłata nie jest zmniejsza przez to,
- pracownica w ciąży nie może robić nadgodzin, nawet jeśli uważa, że jest w stanie i dobrze się czuje i pracodawca, który pozwoli ciężarnej wyrabiać nadgodziny doprowadza do wykroczenia,
- pory nocnej, podobnie jak nadgodziny, pracodawca NIE MOŻE pozwolić pracownicy (nawet jak ona chce) wykonywania obowiązków pracowniczych w nocy, bez względu na wszystko, uznaje się to również za wykroczenie.
Poza tym pracodawca ma obowiązek do zwalniania kobiet w ciąży na wykonywanie badań lekarskich, zalecanych przez specjalistę, w sytuacji gdy badania nie mogą odbyć się po godzinach pracy.
Kobieta w ciąży ma wiele praw, które powinien przestrzegać każdy pracodawca. Istotą w tej kwestii jest to, aby pracownice miały świadomość swoich praw i nie były wykorzystywane przez szefostwo. Wszelkie większe informacje można zaczerpnąć z Kodeksu Pracy. Z pewnością najważniejsze jest to, aby kobieta w ciąży dbała o siebie oraz dziecko.
